اسلام آباد خبر12:35 - 1404/08/24
یادداشت؛

مرگ چم راوند؛ خاموشی یک زیست‌بوم هزاران‌ساله

چم راوند، رودخانه‌ای که روزگاری مایه حیات و تمدن در غرب ایران بود، امروز در سایه بی‌توجهی و آلودگی، به نمادی از مرگ یک زیست‌بوم هزاران‌ساله بدل شده است.

به گزارش اسلام آباد خبر ،رودخانه‌ها در سراسر تاریخ، بستر شکل‌گیری تمدن‌ها بوده‌اند؛ از نیل و دجله گرفته تا کارون و سیمره. در این میان، چم راوند نیز با سرچشمه‌ای زلال از سراب شرف‌آباد در شرق ارتفاعات دالاهو، روزگاری مایه حیات و آبادانی در غرب ایران بود. آبی که از دل کوه‌ها جاری می‌شد، نه‌تنها تشنگی انسان‌ها و احشام را فرو می‌نشاند، بلکه جان‌بخش خاک، زیستگاه ماهیان و مأمن پرندگان مهاجر بود.

روستای تاریخی چقاکبود، با قدمتی سه‌هزار ساله، در کنار همین رود شکل گرفت. چم راوند نه‌تنها منبع آب آشامیدنی بود، بلکه بستری برای استحمام، شست‌وشو، ساخت خشت، صید ماهی و حتی تأمین مصالح ساختمانی از درختان بید حاشیه‌اش به شمار می‌رفت. آثار آسیاب آبی در کرانه‌های آن، گواهی روشن بر پیوند عمیق انسان و طبیعت در این منطقه است.

اما امروز، این رود که زمانی مظهر زندگی بود، به جویباری متعفن بدل شده است. انباشت زباله در بالادست، ورود شیرآبه‌ها، و بی‌توجهی به ارزش‌های زیست‌محیطی، چم راوند را از یک زیست‌بوم پویا به منبع تهدید سلامت عمومی تبدیل کرده است. ماهیان مهاجر دیگر بازنمی‌گردند، پرندگان کوچ نمی‌کنند، و مردم به‌جای بهره‌برداری از نعمت، با خطر بیماری مواجه‌اند.

مرگ چم راوند، مرگ یک میراث طبیعی نیست؛ مرگ یک فرهنگ، یک تاریخ و یک پیوند دیرینه میان انسان و طبیعت است. این فاجعه، نه حاصل خشکسالی، بلکه نتیجه بی‌تدبیری و غفلت بشر است. اگر امروز فکری برای احیای این رود نشود، فردا دیگر چیزی برای بازگشت نخواهد ماند.

 

یادداشت از :مختار اسماعیلی دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث