بیکاری مهمترین عامل مهاجرت روستائیان اسلام آبادی به شهرها

واژه مهاجرت شاید برای بیشتر ما ایرانی ها در رابطه با کسانی صدق کند که از آب و خاک و میهن خویش دل کنده و راهی فرنگستان این مدینه فاضله ذهن شان شده اند. ولیکن باید دانست که مهاجرت صرفا شامل خروج از کشوری و ورود به کشوری دیگر نیست بلکه در حقیقت انواع مهاجرت ها در تاریخ بشری موجود بوده وهست ولیکن ریشه و معنی مهاجرت و اصلا چرایی مهاجرت یک جمله ی واحده است و آن اینکه "جابه‌جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر برای کار یا زندگی !"

در واقع با روبرو بودن جوامع بشری با انواع گوناگون مهاجرت شهر به شهر ، کشور به کشور ، روستا به شهر و حتی شهر به روستا و... ، اما تعریف  ثابتی برای جابجایی شخص  وجود دارد و عوامل آن یکایک برشمرده شده و تعاریف و راه حل های خاص خود را دارند.

اغلب تحلیلگران دلایل مهاجرت  مردم را دور شدن از عوامل و شرایطی میدانند که سبب نامساعد شدن شرایط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و... فرد و خانواده فرد میشود که می تواند شامل  فقر، کمبود غذا ، جنگ ، بیکاری، بلایای طبیعی و... می شود.

 

 

موضوع طرح شده در این یادداشت ، مهاجرت از نوع بی صدا و پنهان آن است که متاسفانه با وصف اهمیت فراوان برای یک کشور همانند ایران  ،به دلایل مختلف از دید عموم و غالب مردم و مسئولین به دور مانده است.

در این یادداشت در رابطه با مهاجرت روستایی  در کشور ایران و در استان کرمانشاه مطالب را عنوان خواهیم نمود و با ارائه آمار و ارقام مربوطه وضعیت مهاجرت ها را بررسی خواهیم کرد .

از دیرباز مناطق غرب کشور مهد کشاورزی و دامداری و تامین نیازهای جامعه ایرانی به روغن حیوانی و گندم و نخود و ... بوده و هست ولیکن همزمان با عزم نهادهای مرتبط برای خودکفا شدن کشور در زمینه کشاورزی و دامی یک مرض مهلک و یک رویداد شوم سبب در هم شکسته شدن عزم جزم شده نهادهای ایرانی گشته و می شود و آن پدیده مهاجرت روستائیان نواحی غرب کشور به شهرها  ، می باشد.

 در واقع براساس آمارهای موجود، میزان مهاجرت های روستاییان به شهر به شکل ناراحت کننده ای افزایش یافته است و عملا نه تنها سبب معظلات اقتصادی گوناگون خواهد شد  بلکه از نظر فرهنگی نیز سبب ایجاد مشکلاتی هم برای مهاجر و هم شهرنشیان شده است به خصوص که در اغلب موارد مهاجر حتی پا را از استان خویش فراتر نهاده و به استانهای همجوار  مهاجرت می نماید.

در فاصله سرشماریهای 1375 و 1385 مجموعاً 12,148,148 نفر در داخل مرز های حکومتی کشور جابجا شده اند . از این تعداد، محل اقامت قبلی 97 درصد داخل کشور بوده است. از مجموع کسانی که محل اقامت خود را در داخل کشور تغییر داده اند، 54 درصد از شهر به شهر، 20 درصد از روستا به شهر، 9 درصد از روستا به روستا و 17 درصد از شهر به روستا مهاجر ت کرده اند . حدود 41 درصد از مهاجران این دوره در بین استانهای کشور و 59 درصد در داخل استانهای محل اقامت خود جابجا شده اند .

 خبر تاسف آور در این میان این است که میزان خالص مهاجرت  مردم استان کرمانشاه  منفی است و عملا به نسبت استانی چون تهران که بیشترین میزان خالص  مثبت مهاجرت( تفریق تعداد افرادی که محل مذکور را ترک نموده اند از میزان تعداد افرادی که به محل مذکور وارد شده اند)  را در برداشته است کرمانشاه جز آخرین رده های استانی محسوب میشود یعنی میزان افرادیکه از استان خارج شده اند و مهاجرت نموده اند به میزان افرادی که وارد استان شده اند تا در داخل استان کار اقتصادی و.. انجام دهند رشد منفی داشته است ، با نگاهی به جدول زیر میتوان مشاهده نمود که میزان مهاجرت روستایی به شهر استان کرمانشاه رقم بالایی را به خود اختصاص داده است و در واقع ورای بحث مهاجرت شهر به شهر و ... ، مساله مهاجرت روستا به شهر استان کرمانشاه سبب بروز نگرانی های بسیاری میشود.

 

 

متاسفانه این آمار که عملا از سال های 65 تا 85 شبیه به هم بوده حتی با پایان یافتن جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز تغییر چندانی نکرده است ، به عنوان مثال براساس آمار در فاصله سال‏هاى 65 تا 75، تعداد 67444 نفر شامل 39683 مرد و 27761 زن وارد استان و تعداد 111315 نفر شامل 74135 مرد و 37180 زن از استان خارج شده ‏اند. این رقم کاملا مشخص کننده این مساله می باشد که میزان مهاجرت مردم استان کرمانشاه که برای از بین بردن دلایل مهاجرت( که پیشتر ذکر شد) از استان خارج شده اند بسیار بیشتر از کسانی ست که وارد استان شده اند. نکته جالب تر اینجاست در همین دهه 177900 نفر شامل 91795 مرد و 86105 زن در داخل استان جابجا شده‏ اند و 36 درصد اين عده را كسانى تشكيل مى‏ دهند كه از روستا به شهر مهاجرت نموده ‏اند. 32 درصد نيز از شهر به شهر مهاجرت کرده اند.

با توجه به برآوردهای انجام شده در زمینه استانی عوامل اصلی شامل اختلاف فاحش درآمد و نیز بیکاری و نهایتا جنگ سبب ساز مهاجرت روستایی در استان کرمانشاه شده است.

با توجه به نظرسنجی صورت گرفته در بین مهاجران اسلام آبادی میشود گفت اولین عامل با 82 رای که سبب مهاجرت شده ، بیکاری است و سپس عامل دوم عدم وجود امکانات آموزشی در روستا را با 80  رای به عنوان یکی از عوامل تاثیرگزار در مهاجرت مطرح گردیده یا در قسمت دیگری از نظرسنجی با 73 رای ، امکانات رفاهی بیشتر در شهر عامل سوم مهاجرت قید شده است و یا 62 نفر نیز معتقد بوده اند که اختلاف درآمد شهری به نسبت روستایی عامل مهاجرت از روستا بوده است .

البته عوامل دیگری همچون خالی شدن  روستا ها از سکنه و ترغیب دیگر افراد باقیمانده در روستا برای ترک روستا را می توان از جمله موارد مهاجرت در اسلام آباد غرب دانست.

با نگاهی سطحی و حتی عام بدون ریزبینی و تحقیق علمی هم میتوان فهمید که مشکلات جامعه روستایی حداقل در شهرستان اسلام آباد غرب بیشتر تابع قوانینی است که از اختیارات روستایی خارج است  مثلاً در زمینه امکانات آموزشی قطعا این از توان یک روستایی خارج است که بخواهد کلاس های درس مقاطع دبیرستان یا راهنمایی در روستای خود احداث نماید و یا امکانات دیگری نظیر استفاده از اینترنت که امروزه برای بیشتر جوانان روستای بسیار ترغیب کننده است.

اسلام آباد خبر در آینده بیشتر به این موضوع خواهد پرداخت و دلایل مهاجرت روستائیان به شهر را از مسئولین پیگیری خواهد کرد.